De Professor

Zoals de titel al doet vermoeden, schotel ik jullie vandaag een serieus onderwerp voor. Jullie hoeven echter niet bang te zijn voor ingewikkeld taalgebruik en tekstblokken die dusdanig onduidelijk zijn dat ze alleen maar goed zijn voor juristen of als stofverzamelaar. Nee, ik ga juist mijn best doen om het zo eenvoudig en luchtig mogelijk te houden.

Laat ik beginnen met eenvoudige dingen uit te leggen. Allereerst beginnen de diverse partijen met hun coalitie vorming. hierin staan allen maar hoofdlijnen beschreven van plannen die ze verder willen uitwerken. En daar begint het probleem. Er wordt vanuit dat standpunt gezocht naar aanpassingen van de regelgeving en beleid om het gewenste doel te behalen. Er wordt dan op hoofdlijnen advies gevraagd aan de beleids-ondersteuners van de betreffende minister. En deze komen dan met een aantal voorstellen. Hieruit wordt gekozen voor een bepaalde strategie en aan de eigen fractie en die van de coalitiepartijen voorgelegd. Nadat deze het eens zijn kan de tunnelvisie beginnen. En een paar maanden later ligt er een voorstel en voordat deze in de 2e kamer wordt besproken gaat deze eerst weer naar de fracties van alle partijen. Je snapt zo woord van elke beslissing en aanpassing een tijdrovende klus gemaakt. En dan heb ik het nog niet over de gevolgen van inspraak en bezwaar procedures gehad. Daar ligt de oorzaak dat projecten vaak vertraagd worden en dus ook duurder uit pakken als begroot. Maar ondertussen is het de ambtenaar die de schuld krijgt. Terwijl hij of zij niet anders kan door de opgelegde beleidsregels en bestuurswetten.

Zodra dit voorstel in de 2e kamer wordt aangeboden ontstaat er voor de minister een probleem. Hoe goed ook de argumenten van de oppositie, hij moet vast houden aan zijn standpunt. Dat is immers wat zijn fractie van hem verwacht. Hoewel ook de fractie op basis van deze argumenten ook al van mening kan zijn verandert. Hier ontstaat dus voor ons 'gewone' mensen de frustratie en onbegrip.

Je kan het vergelijken met de rol van een makelaar bij de verkoop van een huis, waarbij met het wijzigen van de prijs ook de voorwaarden wijzigen. Zodat bij elk nieuw bod beide partijen weer moeten nadenken over het wel of niet aanvaarden en het doen van een tegenbod. Hoewel de makelaar wel weet bij welk bod hij zal adviseren om het te aanvaarden, zal hij dit nooit direct laten merken en zal hij proberen er een betere deal voor zijn klant uit te halen. Ga je met z'n allen in 1 ruimte zitten heb je het in een uurtje rond, maar ga je heen en weer bellen ben je al gauw 1,5 week verder.

Nee met de dynamiek waarin onze huidige samenleving zich op dit moment beweegt is de politiek een log en stug apparaat geworden. Het is hoogtijd voor een verandering in het politieke systeem. De komst van social media kan daar juist ook een bijdrage aan leveren. Denk bijvoorbeeld aan de afgeschermde media zoals Yammer. Dit zou juist in de kamer gebruikt moeten worden, icm tablets. Geen stapels aan dossiers meer, geen onderbrekingen voor overleg. Nee de fractie kan reageren op de argumenten van de oppositie en direct aanpassingen uitwerken en bevindingen weer delen met de minister. Dit vraagt wel om een bredere voorbereiding, voordat je aan een debat kan beginnen, maar de doorlooptijden worden daarmee wel verkort en de duidelijkheid bij de bevolking komt terug.

Een ander probleem waar we mee te maken hebben is imago politiek. Door de opkomst van het internet en interactieve media is het veel eenvoudiger om goede peilingen te doen naar het stemgedrag van de bevolking op dit moment. Dit kan er toe leiden dat er uit angst voor de huidige peilingen standpunten minder op de spitst worden gedreven als dat de achterban zou willen. De drang naar macht en de wil om te regeren is groter dan het besef waarvoor men eigenlijk in de kamer zit.


Het stukje imago politiek zorgt voor meer problemen. Beslissingen over zaken die niet plezierig ontvangen gaan worden worden steeds weer uitgesteld. Neem de doorvoering van het nieuwe zorgstelsel, het wijzigen van de AOW-leeftijd. Een ander punt waar men zich al 15 jaar over buigt is de hypotheekrente aftrek. Geen enkele politieke partij zal zich hier aan wagen. Aanpassing van het stelsel kost je immers 1/3 van je stemmen en dan kan je de volgende periode niet mee regeren.

Maar ook dit is op te lossen. Wederom een aanpassing in cultuur. Door de versnippering aan partijen en het ontstaan van one issue partijen kunnen we eigenlijk niet anders. Deze partijen hebben direct geen enkele invloed, maar zorgen er gezamenlijk wel voor dat er een brede coalitie gevormd moet worden, aangezien de totale hoeveelheid zetels door meer partijen worden gedeeld.. Doordat deze alleen in het middengebied raak vlakken hebben is het vrijwel onmogelijk om tot een akkoord te komen wat goed is voor de samenleving. Nee wat we nodig hebben is meer transparantie en dat is heel eenvoudig te realiseren. Weg met een brede coalitie, maar laat gewoon de 2 grootste partijen met elkaar praten. En laat die maar met een minderheidskabinet komen. Elk standpunt meteen volledig uitvechten in de kamer. Probeer daar maar te overtuigen dat jouw idee het beste is voor Nederland. Wat zal gebeuren is dat initiatieven in een eerder stadium al met alle partijen worden besproken om zo een echte meerderheid te vormen. Zo kun je afgevaardigden ook de vrijheid geven om voor hun eigen mening te gaan bij onderwerpen die voor de partij zelf minder belangrijk zijn. Zo krijgt ook de voorkeursstem een belangrijker rol.

Een ander stoorzender bij politici is het taal gebruik. Ook dit valt te verklaren, maar niet op te lossen  Elk woord wordt letter voor letter genoteerd en valt terug te lezen. Op schrift verdwijnen intonaties en lichaamstaal. Hierdoor moet mag je een zin maar op 1 manier kunnen uit te leggen. Tja en dat kan alleen als je overgaat in juridisch geneuzel. Dit zal dan ook niet iets zijn wat snel zal veranderen. Tenzij er i.p.v. tekst gebruik gemaakt gaat worden van video, maar ook dan vrees ik dat elke zin los wordt beoordeelt en altid weer in het voordeel van een ander worden gebruikt.

Tja en waarom het mij lukt om tot deze oplossingen te komen en de heren in de ivoren torens niet? Ook dat is simpel. Hoe meer je leert, hoe meer je volgens een bepaald patroon gaat denken. Je gaat eerst analyseren waardoor het probleem veroorzaakt was en dan begin je te bedenken hoe je de bestaande situatie kan verbeteren, en pas als je alle mogelijkheden hebt beoordeelt ga je aan de slag met het uitwerken van de in jouw ogen beste oplossing. Tja en bij eenvoudige problemen hoef je dat helemaal niet te doen. Je snapt zelf toch ook wel dat het ronde blokje door het ronde gaatje moet. Daar heb je toch geen uitgebreid onderzoek voor nodig?

Uiteraard speelt er nog veel meer mee achter de schermen. Maar dat valt niet in een blog te verwerken, dat vraagt om maanden onderzoek, interviews en niet te vergeten pagina's met informatie. Maar denk dat dit de politiek iets begrijpelijker maakt.